Świadoma zmiana – jak przejść od pragnienia do gotowości?
Zmiana często zaczyna się od cichego wewnętrznego szeptu. Od myśli, która wraca nie wiadomo skąd: „chciałabym inaczej żyć”, „chcę coś uporządkować”, „czuję, że utknęłam”. Wiele osób zatrzymuje się właśnie w tym miejscu – pomiędzy pragnieniem zmiany a realną gotowością, by ją wprowadzić. W pracy z ludźmi, zarówno poprzez coaching holistyczny, jak i mentoring świadomości, widzę to każdego dnia.
Przychodzi ktoś z mocnym „chcę”, ale zwykle dopiero później okazuje się, że „chcę” nie jest jeszcze „jestem gotowa”. I to wcale nie jest porażka. To naturalny etap.
Zmiana bowiem nie zaczyna się od decyzji. Zaczyna się od świadomości. Od chwili, w której zaczynasz widzieć siebie i swoje schematy z większą klarownością. Od momentu, gdy zauważasz, że próbujesz ruszyć z miejsca, używając tych samych myśli i reakcji, które właśnie do tego utknięcia doprowadziły.
Koncepcja ta znajduje potwierdzenie w Transteoretycznym modelu zmiany (Prochaska i DiClemente). Według niego zanim pojawi się działanie, przechodzimy przez etapy wahania, przygotowania, prób i powrotów. To normalne, że człowiek raz jest pełen nadziei, a za chwilę ogarnia go zwątpienie. Zmiana nie jest linią prostą, lecz ruchem przypominającym falę.
Kiedyś pracowałam z osobą, która przez lata powtarzała, że „chce zmienić pracę”. Miała gotowe CV, przeglądała oferty, dzwoniła na rozmowy. Z pozoru była w działaniu, ale jej ciało mówiło coś innego: spięte ramiona, zapadnięta klatka piersiowa, płytki oddech. Dopiero gdy zatrzymałyśmy się na poziomie obserwacji – a nie kontroli – zobaczyła, że nie jest gotowa na tę zmianę, bo wciąż nie miała kontaktu z tym, czego naprawdę chce. Jej „chcę zmiany” było przykrywką dla lęku przed oceną i potrzebą bezpieczeństwa. Dopiero odkrycie tego przyniosło gotowość. Po kilku miesiącach podjęła decyzję, tym razem spokojnie, bez szarpania.
Każdy z nas przechodzi przez swoje własne fale oporu. Psychologia mówi o tym jasno: nasz system psychiczny dąży do homeostazy, do utrzymania równowagi. I choćbyśmy pragnęli czegoś dobrego – nowej pracy, spokojniejszych relacji, lepszej troski o siebie – to wszystko jest dla umysłu zmianą, a więc potencjalnym zagrożeniem. Opór nie jest błędem. Jest informacją. Czasem przypomina drzwi, które stawiają lekki nacisk, bo za nimi kryje się coś ważnego.
W procesach, które prowadzę, często zatrzymujemy się właśnie przy tym oporze. Nie po to, by go przełamywać siłą, lecz by go zrozumieć. Gdy spojrzymy na niego bez lęku, odkrywamy, że pokazuje granice, potrzeby, niewyrażone emocje albo stare przekonania, które nadal nami kierują. W pracy z uważnością – fundamentem mentoringu świadomości – zaczynamy zauważać te myśli, zanim zdążą nas poprowadzić w automatyczną reakcję. Nagle otwiera się przestrzeń pomiędzy bodźcem a działaniem. W tej przestrzeni rodzi się zmiana.
Proces transformacji rzadko jest spektakularny. Dużo częściej to seria drobnych, wręcz niepozornych działań. Czasem jest to poranny rytuał, krótkie zapisanie wrażeń z dnia, czasem wybór bardziej wspierającej myśli albo powrót do intencji, którą nosimy w sobie. To właśnie takie mikropraktyki – powtarzalne, miękkie, świadome – trwale integrują zmianę na głębokim poziomie.
Kiedy patrzę na procesy moich klientów, widzę coś jeszcze. Każda zmiana, nawet ta najmniejsza, jest tak naprawdę ewolucją świadomości. To moment, w którym widzimy siebie trochę wyraźniej, czujemy głębiej i wybieramy mądrzej. Zmiana nie jest celem. Jest kierunkiem. Jest sposobem, w jaki zaczynamy żyć bliżej siebie.
I wtedy nagle rozumiemy, że Einstein miał rację mówiąc, że nie rozwiążemy problemu z tego samego poziomu świadomości, który go stworzył. Aby coś naprawdę się zmieniło, musi się zmienić nasze wewnętrzne spojrzenie – narracja, energia, sposób rozumienia świata.
Świadoma zmiana zaczyna się od cichego „widzę”. Potem przychodzi „rozumiem”. A dopiero później – „działam”.
Jeśli jesteś w procesie zmiany, pamiętaj: masz prawo wracać, zatrzymywać się, wątpić i szukać nowej drogi. To nie znaczy, że robisz coś źle. To znaczy, że jesteś człowiekiem, który uczy się żyć bardziej w zgodzie ze sobą. A to najpiękniejszy etap rozwoju, jaki można sobie dać.
Chcesz więcej - odsłuchaj webinar https://youtu.be/CnV80trh3CA
Agnieszka Nowakowska - coach holistyczny, trener mentalny, mentoring świadomości.